Fusie van bedrijfstakpensioenfondsen

Ultimo 2016 waren er in Nederland 211 ondernemingspensioenfondsen (“opf”-en), 11 beroepspensioenfondsen, 63 bedrijfstakpensioenfondsen (“bpf”-en) en 7 algemeen pensioenfondsen geregistreerd. Het aantal ondernemingspensioenfondsen neemt per jaar met circa 5% af. In 1997 waren er in Nederland nog 957 ondernemingspensioenfondsen. In dat jaar waren er 83 bedrijfstakpensioenfondsen. Er zijn “verplichtgestelde” en “vrijwillige” bedrijfstakpensioenfondsen. Het merendeel (54) bestaat uit verplichtgestelde bpf’en. De zogenoemde “verplichtstelling” houdt in dat eenieder die werkzaam is in een bepaalde bedrijfstak deelneemt in hetzelfde bedrijfstakpensioenfonds (bpf) en gebonden is aan de pensioenregeling die dat bpf uitvoert, tegen gelijke voorwaarden. De verplichtstelling berust op de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000. Het verplichtgestelde bpf heeft in “zijn” bedrijfstak het monopolie om de basispensioenregeling uit te voeren. Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen oordeelde in 1999 in een aantal standaard-arresten dat de verplichtstelling een gerechtvaardigde inbreuk vormt op de vrije mededinging vanwege de sociale doelstelling. Die komt tot uitdrukking in bepaalde solidariteitselementen: geen risicoselectie, doorsneepremie, opbouw tijdens arbeidsongeschiktheid. De verplichtstelling bewerkstelligt dat voor eenieder die in een bedrijfstak werkzaam is een “betaalbaar” pensioen wordt opgebouwd. Werkgevers kunnen niet concurreren op de arbeidsmarkt door geen pensioen of een beter pensioen aan te bieden. Een verplichtgesteld bpf zou worden getroffen met “leegloop” als er geen verplichtstelling was; het bpf zou achterblijven met “slechte” risico’s. Door de verplichtstelling nemen alle jongeren en ouderen deel aan een “intergenerationeel contract”. De verplichtstelling geniet in Nederland een breed draagvlak.