Pensioenen en de arbeidsmarkt

In de afgelopen jaren is duidelijk geworden hoe groot de invloed is van pensioenfondsen op de Nederlandse economie. Niet alleen dragen de gespaarde pensioenvermogens bij aan de betrekkelijk milde vergrijzingsproblematiek van Nederland. Maar ook hebben de pensioenfondsen via de hoogte van de pensioenpremies een stevige greep op de arbeidsmarkt. Eerst waren de lage pensioenpremies in de jaren negentig van de vorige eeuw mede bepalend voor het internationaal bewonderde succes van de Nederlandse economie. Vervolgens vormden de noodzakelijke premieverhogingen een belangrijk obstakel voor het herstel van de Nederlandse economie na conjuncturele dip in de eerste jaren na de millenniumwisseling. Deze bijdrage gaat in op de effecten van pensioenpremies op de arbeidsmarkt. Eerst wordt op een rijtje gezet wanneer de pensioenpremies wel en niet verstorend zijn voor de arbeidsmarkt. Vervolgens wordt een kwantitatieve indicatie gegeven van de invloed van pensioenpremies op de Nederlandse economie.