Online After Lunch Werkgroepbijeenkomst: Hoe reageren partners op de invoering van de WIA?
Netspar organiseert deze online After Lunch Werkgroepbijeenkomst voor (medewerkers van) partners. Hierin presenteren onderzoekers nieuw pensioenonderzoek, ontvangen zij feedback en worden vragen beantwoord. Zo brengen we wetenschap en praktijk dichter bij elkaar.
In deze online After Lunch Werkgroepbijeenkomst door Arthur van Soest (Tilburg University) hoort u meer over de gevolgen van de invoering van de WIA voor de arbeidsparticipatie van individuen met gezondheidsproblemen en hun partners, met speciale aandacht voor de oudste groep werknemers. Vragen en input op dit lopende onderzoek zijn van harte welkom.
Dit onderzoek wordt uitgevoerd samen met Tunga Kantarci, Mario Bernasconi (beiden Tilburg University) en Jan-Maarten van Sonsbeek (CPB).
Dit paper onderzoekt de gevolgen van de invoering van de WIA in 2006 voor individuen die in de ziektewet terecht zijn gekomen maar ook voor hun partners. De WIA maakt het moeilijker een arbeidsongeschiktheidsuitkering te krijgen en maakt de uitkering in veel gevallen op langere termijn lager.
Het belangrijkste resultaat is dat de hervorming een positief effect had op de arbeidsmarktparticipatie van de twee partners samen. De partners van WIA-verzekerden werken gemiddeld 0,9 procentpunt vaker dan de partners van WIA-verzekerden. Het effect van de hervorming op de zieken zelf is 1,1 procentpunt. We laten zien dat dit effect van de hervorming aanhoudt gedurende minstens tien jaar.
We vinden verschillen tussen leeftijdsgroepen. De oudste leeftijdsgroep, personen die ziek worden tussen 55 en 65 jaar, verhogen hun arbeidsparticipatie niet significant, en hun partners ook niet. In plaats daarvan zijn zieke personen in deze leeftijdsgroep na de hervorming vaker afhankelijk van een werkloosheidsuitkering. Dit suggereert dat de WIA-hervorming niet effectief is geweest in het stimuleren van werk bij de oudste groep. Dit lijkt problematisch voor de toekomst, aangezien door de stijgende AOW-leeftijd de omvang van de oudste groep toeneemt.
We vinden ook heterogeniteit met betrekking tot het arbeidscontract bij het terechtkomen in de ziektewet. We zien dat mensen met een vast contract op het moment dat ze ziek werden hun arbeidsmarktparticipatie met 2,2 procentpunt verhoogden dankzij WIA, terwijl hun partners niet reageerden. Aan de andere kant verhoogden werknemers met een tijdelijk contract de arbeidsparticipatie door de hervorming niet, terwijl de arbeidsparticipatie van hun partners met 2,9 procentpunt toenam. Op huishoudniveau is er dus in beide gevallen een sterke reactie.
Onze resultaten over de respons op het arbeidsaanbod van zieke alleenstaanden bevestigen onze belangrijkste bevinding dat partners elkaars arbeidsaanbod vervangen. Als gevolg van strengere WIA criteria verhogen zij de arbeidsparticipatie meer dan zieke mensen met een partner, omdat zij niet kunnen terugvallen op het arbeidsaanbod van hun partner.
