“Onze bevindingen wijzen op substantiële en blijvende financiële effecten van echtscheiding”

Wat is onderzocht in het paper?

Het artikel onderzoekt de effecten van echtscheiding op het nettovermogen, pensioenvermogen, woningbezit, de portefeuille-samenstelling en veranderingen in de gezinsdynamiek. De gegevens hebben betrekking op ongeveer 5 miljoen personen in Nederland. Eerst hebben de auteurs gescheiden personen gekoppeld aan een vergelijkbare groep die getrouwd is gebleven. Vervolgens passen ze een econometrisch model (two-way fixed effects, TWFE) toe op de gekoppelde groepen om een causaal effect van echtscheiding te verkrijgen. Op deze manier worden de invloed van bijvoorbeeld selectie bij echtscheiding, maar ook tijdeffecten als gevolg van veranderende economische omstandigheden of beleidswijzigingen uit de resultaten gefilterd.

Wat zijn de belangrijkste bevindingen?

Uit het onderzoek blijkt dat de financiële gevolgen van een echtscheiding aanzienlijk zijn, vooral voor vrouwen en oudere personen. In het jaar van de echtscheiding daalt het nettovermogen van vrouwen met bijna 50 procent in vergelijking met vrouwen die getrouwd blijven, terwijl dat bij mannen 27 procent is. Ook het eigenwoningbezit en de aandelenbezit nemen bij vrouwen sterker af, terwijl alleen mannen een daling van hun pensioenvermogen zien. Deze financiële tegenslagen zijn niet tijdelijk, maar houden jarenlang aan. Het onderzoek laat verder zien hoe de gezinsdynamiek verandert na een echtscheiding: ongeveer een kwart van zowel mannen als vrouwen gaat in het jaar van de echtscheiding een nieuwe relatie aan. Na een echtscheiding is er een grotere kans dat kinderen bij hun moeder gaan wonen dan bij hun vader.

Wat zijn de implicaties?

  • Het onderzoek wijst uit dat de financiële tegenslagen als gevolg van een echtscheiding een aanzienlijke bedreiging kunnen vormen voor de voorbereiding op het pensioen. Deze zorg wordt steeds urgenter onder het nieuwe pensioenbeleid, dat individuen een grotere verantwoordelijkheid geeft voor het beheer van hun eigen pensioenspaargeld.
  • Een andere belangrijke bevinding is dat de financiële gevolgen van echtscheiding met de leeftijd toenemen. Dit onderstreept de noodzaak om echtscheiding als een cruciale factor in de pensioenplanning te beschouwen, vooral omdat het aantal mensen dat op latere leeftijd scheidt, blijft toenemen.
  • Echtscheiding leidt ook tot een kleinere kans op deelname aan beleggingen op de aandelenmarkt en een lager percentage huiseigenaren, waardoor de diversificatie van het vermogen voor sommige mensen – met name vrouwen – na een echtscheiding afneemt. Dit vormt op zijn beurt een extra risico voor hun financiële voorbereiding op het pensioen.