Differentiatie naar leeftijd in de financiering van collectieve pensioenen

De collectieve pensioenregelingen verzorgd door Nederlandse pensioenfondsen kennen in grote lijnen dezelfde financieringsopzet. Deze opzet is te typeren aan de hand van de volgende kenmerken: uniforme pensioenopbouw, uniform indexatiebeleid, één asset mix, doorsneepremie en collectieve risicodeling. Er bestaat alom waardering voor deze opzet. Maar ook is er kritiek op onderdelen, onder meer dat voor jonge en oude deelnemers hetzelfde beleggingsbeleid wordt gehanteerd. Bij veel Nederlandse pensioenfondsen neemt het relatieve belang van ouderen in de komende jaren toe. Hierbij past een ander, meer conservatief beleid dat niet per se aantrekkelijk is voor jongere deelnemers.

Vanuit de academische invalshoek wordt ingebracht om het pensioenen beleggingsbeleid te differentiëren naar leeftijd in lijn met de aanbevelingen van de zgn. benadering van optimal lifecycle planning. Uit oogpunt van risicodiversificatie over de levenscyclus dient een individu in diens jonge fase het financieel vermogen (zeg pensioenvoorzieningen) vooral risicovol aan te houden en met het ouder worden dient het financieel vermogen meer en meer omgezet te worden in voorzieningen die zekerheid rond het pensioeninkomen en levensstandaard waarborgen. In deze bijdrage wordt aan de hand van twee varianten verkend of het mogelijk is om bij de Nederlandse pensioenfondsen het pensioen- en beleggingsbeleid te differentiëren naar leeftijd waarbij de bewezen voordelen van collectiviteit en risicodeling behouden kunnen blijven. Deze varianten zijn ook relevant met het oog op de voorziene vergrijzing van veel Nederlandse pensioenfondsen.