Door de aanhoudende lage rente ziet de financiële toekomst van de huidige en de toekomstige gepensioneerden er steeds minder zeker uit. Pensioenen zijn niet langer gegarandeerd en de risico’s verschuiven steeds meer naar de deelnemer, die op dit ogenblik nog weinig vertrouwen heeft in de pensioensector. De consument heeft behoefte aan inzicht zodat hij tijdig weloverwogen financiële keuzes kan maken. Innovatie zou hierbij kunnen helpen door het integreren van data en door het vertalen van complexe materie in keuzemogelijkheden. Toch lijkt het erop dat innovatie, die zich richt op klantbediening, moeilijk tot stand komt in de pensioensector. In elk geval breken de huidige innovatieve initiatieven niet door in de markt.

In dit paper geven wij antwoord op de volgende onderzoeksvraag:
Hoe kan het innovatiesysteem van de pensioensector worden versterkt om innovatie op het gebied
van klantbediening beter vorm te geven?

Om te komen tot het beantwoorden van deze vraag wordt een vergelijking gemaakt tussen de pensioensector en de Agri & Food sector, die gezien wordt als één van de meest innovatieve sectoren. In dit paper wordt gebruik gemaakt van het theoretische kader van Hekkert et al. (2007) waarin het innovatiesysteem en de functies die hierbinnen bestaan worden toegelicht. De onderstaande functies van het innovatiesysteem zijn voor beide sectoren uitgewerkt en beoordeeld.

F1: Ondernemerschap
F2: Kennisontwikkeling
F3: Kennisdeling
F4: Richting geven aan zoeken
F5: Marktvorming
F6: Resources
F7: Creëren van legitimiteit en het wegnemen van weerstand tegen verandering

Vervolgens is aan de hand van een analyse van de zeven functies van het innovatiesysteem beoordeeld welke structurele barrières het innoveren binnen de pensioensector belemmeren dan wel welke systeemfuncties bijdragen aan succesvolle innovatie binnen de Agri & Food sector. Uit deze analyse blijkt dat de pensioensector in vergelijking met de Agri & Food sector op vijf van de zeven functies van het innovatiesysteem minder goed is ontwikkeld. De pensioensector scoort
uitsluitend op de onderdelen kennisontwikkeling en marktvorming een voldoende.

Binnen de pensioensector worden de volgende barrières onderscheiden:
1. Gebrek aan ondernemerschap
2. Grote onzekerheid over de toekomstige markt
3. Gebrekkige kennis en competenties bij de consument
4. Geen gemeenschappelijk en breed gedragen innovatieagenda
5. De overheid speelt geen centrale rol om innovatie te bevorderen
6. Resources nodig voor doorvoeren wettelijke wijzigingen

Om de verschillende barrières op termijn weg te nemen hebben wij aanbevelingen geformuleerd welke worden toegelicht in dit paper:
1. Een groot deel van de markt kent geen ondernemerschap en concurrentie. Door het stimuleren van ondernemerschap, door het verlagen van toetredingsdrempels, wordt een stimulering gegeven voor 2 van de 3 belangrijkste innovatiemotoren.
2. De overheid zal, in overleg met sociale partners, op korte termijn een beslissing moeten nemen over een aantal belangrijke onderwerpen om de onzekerheid in de pensioensector weg te nemen.
3. De kennis, competenties en het pensioenbewustzijn van de consument moeten worden vergroot zodat de consument in staat is om met nieuwe technologieën te werken dan wel de voordelen hiervan in te zien om daarmee de vraagzijde te creëren, waardoor ondernemers de markt zullen gaan betreden met innovatieve oplossingen.
4. Nederlandse beleidsmakers zouden, samen met het bedrijfsleven en de onderzoekscentra, fintech als een centraal thema in hun beleid moeten opnemen. Om focus aan te brengen is een gemeenschappelijk doel met een bijbehorende innovatieagenda essentieel.
5. De pensioensector zou moeten aansluiten op bestaande innovatieprogramma’s en of subsidieregelingen van de overheid.
6. Stabiliteit in wet- en regelgeving waardoor resources beschikbaar worden voor innovatie.

Netspar, Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement, is een denktank en kennisnetwerk. Netspar is gericht op een goed geïnformeerd pensioendebat.

MEER OVER NETSPAR


Missie en strategie           •           Netwerk           •           Organisatie           •          Podcasts
Board Brief            •            Werkprogramma 2023-2027           •           Onderzoeksagenda

OVER NETSPAR

Onze partners

B20220412_SPIN_logo+naam_2xPMS_2_voettekst
B20160708_universiteit leiden
B20160708_asr
BPL_Pensioen_logo+pay-off - 1610-1225 v1.1_grijswaarden
B20221103_Zwitserlevengrayscale
Bekijk al onze partners