In dit paper van Gerard Verheij, waarin de voorstellen van de gezamenlijke werkgeversorganisaties worden uitgewerkt, ligt de nadruk op een weerbaar en wendbaar pensioen. We kunnen trots zijn op ons pensioenstelsel, maar als we het goede willen behouden zullen we bereid moeten zijn het te veranderen. Nationale en internationale trends liggen hieraan ten grondslag. Ondernemers zijn gevoelig voor kosten en zeker als deze moeilijk beheersbaar zijn en voortvloeien uit exogene ontwikkelingen, die de ondernemer niet kan beïnvloeden. Aangezien de meeste pensioenrisico’s een dergelijk karakter hebben, moet er worden nagedacht over de verdeling van de risico’s. De werkgeversorganisaties, die vinden dat de grens is bereikt c.q. gepasseerd, geven een aantal maatregelen om de pensioenregelingen in de tweede pijler beter weerbaar en wendbaar te maken en stellen voor dat de risico’s moeten worden verschoven van de ondernemer naar (het collectief) van de deelnemers. De uitgangspunten solidariteit en collectiviteit blijven als zodanig gehandhaafd, al zullen de grenzen hiervan opnieuw moeten worden bepaald. Gerard Verheij is secretaris pensioenbeleid van VNO-NCW.