Pensioenen worden steeds minder genereus en met een omkeerhypotheek kan het vermogen in de eigen woning bijdragen aan de financiering van de oude dag. Bovendien kan men dankzij dit product in hetzelfde huis blijven wonen. Een omkeerhypotheek is een financieel instrument dat oudere huiseigenaren in staat stelt om geld te lenen met het eigen vermogen in het huis als onderpand. Deze thesis onderzoekt op exploratieve wijze de belemmeringen die individuele actoren aan de vraag- en aanbodkant ervaren om toe te treden tot deze markt voor omkeerhypotheken. Vervolgens onderzoekt het welke rol de overheid kan spelen bij het op gang brengen van de markt.

De belangrijkste belemmeringen die uit dit onderzoek voor de aanbodkant naar voren komen doen zich voor door de invloed van risicofactoren. Deze risicofactoren zijn voornamelijk gerelateerd aan de dynamiek van de rentetarieven en huizenprijzen waar kredietverleners aan onderhevig zijn en het langlevenrisico van de consument. Het risico op ‘moral hazard’ wordt hierbij extra uitgelicht. Omdat veel mensen onbekend zijn met het product, moeten aanbieders bovendien veel kosten maken aan marketing om de consument bewust te maken van hun product. Tot slot zijn aanbieders onderhevig aan de wettelijke omgeving en de eisen die van daaruit gesteld worden aan deze potentiële aanbieders van omkeerhypotheken om hun product te mogen aanbieden.

Voor de vraagkant gaat het vooral om belemmeringen zoals het feit dat omkeerhypotheken relatief dure en complexe producten zijn. Financiële ongeletterdheid kan daarbij mogelijk tot problemen leiden. Een andere reeks van belemmeringen kan voortvloeien uit de onzekerheid van het huishouden over toekomstige medische kosten en de verbinding tussen de medische kosten en de wens om te verhuizen naar een nieuw huis. Tot slot zijn er nog potentiële gevolgen van psychische problemen, bijvoorbeeld de mogelijkheid dat oudere huishoudens gewoon niet bereid zijn schuld van welke aard dan ook op zich te nemen, behalve bij dringende noodgevallen.

Wat betreft wetgeving, fiscaliteit en eisen aan vragers en aanbieders van het product, zijn geen belemmeringen voor de markt van omkeerhypotheken te bespeuren. De enige uitzondering is de scheve behandeling tussen standaard hypotheken en omkeerhypotheken. De documentanalyse en interviews tonen dat er tot op zekere hoogte een rol voor de overheid is weggelegd om deze belemmeringen weg te nemen. Deze rol wordt met name gezien in het aandragen van een constructie vergelijkbaar met een NHG. Dit is lastig voor de sector om zelf te bewerkstelligen aangezien er op dit moment maar één aanbieder is. De overheid zou ook een combinatie van een omkeerhypotheek met het hoog-laag pensioen kunnen propaganderen, waardoor mensen relatief gezien meer waarde uit hun huis halen. Tevens zou de overheid zich kunnen beraden op de scheve behandeling van hypotheken en omkeerhypotheken. Of de overheid deze rol ook daadwerkelijk gaat vervullen hangt ervan af of zij het maatschappelijk gezien belangrijk genoeg vindt om een rol te gaan spelen in de markt voor omkeerhypotheken.

Netspar, Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement, is een denktank en kennisnetwerk. Netspar is gericht op een goed geïnformeerd pensioendebat.

MEER OVER NETSPAR


Missie en strategie           •           Netwerk           •           Organisatie           •          Podcasts
Board Brief            •            Werkprogramma 2023-2027           •           Onderzoeksagenda

OVER NETSPAR

Onze partners

B20160708_tilburg university
B20200214_BlackRock_BLK_eng_black_rgb_small
B20200104_RailOV_logoo.original.grijswaarden
Print
B20190823_mn-logo_small
Bekijk al onze partners