Werk, gezondheid en pensioen
In dit project worden de verbanden geanalyseerd tussen enerzijds de taken van werknemers, vitaliteit en ontwikkeling van het menselijk kapitaal en, anderzijds, de verschillende transities van werk naar pensioen en individuele gezondheid in de steeds dynamischer en flexibel wordende Nederlandse arbeidsmarkt. Het project bouwt voort op (1) unieke enquêtepanels van werkgevers en werknemers die we hebben samengesteld in samenwerking met APG, (2) het CPB-ROA Netherlands Skill Survey (NSS) en (3) registergegevens van ziekenhuizen en huisartsen die worden gekoppeld aan administratieve gegevens over arbeid en pensioen van het CBS. Het project omvat drie onderzoekstrajecten.
Ten eerste geeft het project een grondig inzicht in de bredere maatschappelijke impact van het pensioenbeleid. We maken een inschatting van het causale effect van de pensioenhervormingen in Nederland op verschillende gerelateerde transities van werk naar werkloosheid, overbruggingsbanen, deeltijdspensioen, arbeid als zelfstandige, volledig pensioen, en de transitie naar werk na verplichte pensionering. Bovendien stellen de gegevens ons in staat om zeer gedetailleerd te onderzoeken in hoeverre de impact van de invoering van diverse financiële prikkels na pensioenhervormingen verschilt al naargelang de vitaliteit en functietaken van de werknemers.
Ten tweede richten we ons vanuit werkgevers- en werknemersperspectief op deze onderlinge verbanden, aangezien pensioenpatronen door zowel vraag- als aanbodfactoren worden beïnvloed. Door de bril van de werkgever op te zetten kunnen we het belang van de voorkeuren van werkgevers vaststellen, en kunnen we zien hoe zij taken verdelen en investeren in het menselijk kapitaal van hun oudere werknemers ter bevordering van individueel pensioengedrag en de vitaliteit van de werknemers.
Ten derde gebruiken we de gekoppelde registergegevens over gezondheid, arbeid en pensioen om de algemene en heterogene effecten van pensioenhervormingen op diverse gezondheidsuitkomsten en sterfte te analyseren, en om de belangrijkste mechanismen achter deze gezondheidseffecten vast te stellen. Hoewel er verschillende onderzoeken zijn die het verband tussen gezondheid en pensioen analyseren, is er weinig bekend over hoe dit verband wordt beïnvloed door een onverwacht uitstel van pensionering als gevolg van pensioenhervormingen.
Ons project richt zich op de volgende drie onderzoeksvragen die verband houden met de bovengenoemde twee onderzoekslijnen:
- Wat is de impact van het takenpakket van werknemers, de ontwikkeling van hun menselijk kapitaal en hun vitaliteit op de verschillende transitiemogelijkheden van werk naar pensionering in ons veranderende pensioenstelsel?
- Wat is de impact van taaktoewijzing door werkgevers, vereiste vaardigheden en investeringen in menselijk kapitaal op de vitaliteit en werkgelegenheidsvooruitzichten van ouderen?
- Wat zijn de korte- en langetermijneffecten van de Nederlandse pensioenstelselhervormingen op de gezondheid van oudere werknemers en gepensioneerden? En hoe heterogeen zijn deze korte- en langetermijneffecten?
Bekijk hier de publicaties die uit dit project zijn voortgekomen
