Work and disability in old age: restrictions & incentives
Dit project analyseert prikkels voor en restricties op betaald werk van ouderen en van mensen met een arbeidsbeperking. Pensioenhervormingen veranderen de prikkels in het belastingsysteem, maken uitstel van pensioen actuarieel aantrekkelijk, en verhogen de standaardpensioenleeftijd met het doel de arbeidsdeelname van ouderen te vergroten. Ook de mogelijkheid van deeltijdwerk kan ouderen behouden voor de arbeidsmarkt. Voor individuen met een arbeidsbeperking, vergroten een lagere uitkering of strengere toegangsregels de arbeidsdeelname.
Oudere werknemers hebben vaak niet de mogelijkheid in deeltijd te gaan werken omdat werkgevers een minimum aantal uren vereisen voor een bepaalde baan, of omdat de pensioenregels geen flexibele combinatie van pensioen en loon toelaten. Gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers hebben veelal een beperkte verdiencapaciteit in de Jaren voor het bereiken van de pensioenleeftijd, vooral als die omhoog gaat. Strengere eisen voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen kunnen leiden tot meer gezondheidsproblemen en een lagere levensverwachting.
Ten eerste gebruiken we survey data om te onderzoeken hoe prikkels in het pensioenstelsel, een hogere pensioenleeftijd, en mogelijkheden voor deeltijdpensioen van invloed zijn op de voorkeur voor voltijd- en deeltijdwerk voor en na de AOW-leeftijd. We gebruiken vergelijkbare data voor Nederland, Duitsland, de Verenigde Staten en Zuid-Korea voor een internationaal vergelijkend onderzoek. De grote institutionele verschillen tussen deze landen helpen om inzicht te krijgen in de effecten van pensioenprikkels op gewerkte uren en participatie.
Ten tweede doen we een surveyonderzoek met werkgevers in Nederland om te onderzoeken wat voor beleid organisaties voeren op het gebied van deeltijdpensioen en factoren die belangrijk zijn voor de mogelijkheden van deeltijdwerk. We vergelijken de resultaten met die van een soortgelijk onderzoek onder werkgevers in de VS.
In het derde deelproject gebruikten we administratieve data van individuen die een WIA arbeidsongeschiktheidsuitkering claimen, en onderzoeken we hoe een hogere pensioenleeftijd tot problemen leidt bij een beperkte verdiencapaciteit, met als gevolg meer beroep op de WIA. Ook analyseren we de heterogeniteit van het effect van de verhoging van de AOW-leeftijd op gezondheid en arbeidsmarktpositie, om kwetsbare groepen te identificeren.
Ten vierde gebruiken we administratieve data van zieke werknemers verzekerd in de oude WAO en de nieuwe WIA om te analyseren of de hervorming van de arbeidsongeschiktheidsverzekering geleid heeft tot toename van gezondheidsproblemen en grotere sterftekansen of tot veranderingen in prestaties van de kinderen.
