Promotieonderzoek: Arbeidsmarkt- en pensioenscenario’s voor zelfstandigen in beeld

De groep zelfstandigen in Nederland en Europa groeit. In hoeverre zijn zij in staat zich goed voor te bereiden op hun pensioen? En hoe staat het met hun financieel welzijn op latere leeftijd? Het promotieonderzoek van Elisabeth Beusch (Tilburg University) geeft een beter begrip van de heterogeniteit onder zelfstandigen en biedt inzicht in de implicaties van het zelfstandig ondernemerschap voor verschillende groepen over de levenscyclus. Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door Instituut Gak.

In drie essays wordt de situatie rond zelfstandigen in Nederland en andere Europese landen geanalyseerd. De resultaten laten zien dat bij het ontwikkelen van projecties over toekomstig pensioen voor zelfstandigen, rekening gehouden moet worden met de dynamiek van de arbeidsmarkt. Sommige mensen werken gedurende hun hele loopbaan als zelfstandige, maar dat geldt lang niet voor iedereen: heel veel individuen wisselen gedurende hun carrière een of meerdere keren van zelfstandig naar werknemer of andersom.  Wanneer projecties van pensioeninkomen daarmee geen rekening houden, sluiten ze voor veel individuen onvoldoende aan bij de werkelijkheid. Tijdens het werkzame leven komen mensen in verschillende situaties terecht, met verschillende financiële consequenties. De studie laat zien dat er voor zelfstandigen zeven soorten loopbanen te onderscheiden zijn op de arbeidsmarkt, die verschillen in hoe vaak en hoe lang iemand als zelfstandige werkzaam is. Tot slot is in deze studie een vergelijking gemaakt van carrières (als zelfstandigen) en financieel welzijn op oudere leeftijd bij verschillende leeftijdsgroepen in verschillende Europese landen. Hieruit blijkt dat mensen die tijdens hun loopbaan voornamelijk als zelfstandige werkzaam waren, gemiddeld vaker financiële moeilijkheden ondervinden na pensionering.

De grote diversiteit binnen de groep zelfstandigen, de uiteenlopende consequenties van levenskeuzes en de dynamische arbeidsmarkt, vragen om gericht beleid om een toereikend pensioeninkomen voor deze groep te borgen.

Meer weten?
Download de Essays over zelfstandigen in Nederland en Europa (ook beschikbaar in de kennisbank van Instituut Gak).