Tijd van plakband en pleisters plakken voorbij
Werkgeversorganisaties en vakbonden moeten begin volgend jaar een akkoord op hoofdlijnen sluiten met het kabinet over een hervorming van het pensioenstelsel. Die wens uitte minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees tijdens een pensioencongres dat Netspar organiseerde met de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. De minister wil dat het pensioensysteem fundamenteel wordt versterkt en vernieuwd. Koolmees zegt uit te kijken naar het definitieve pensioenadvies van de SER. Hij hecht daaraan veel waarde vanwege het maatschappelijke draagvlak. ‘We moeten het samen doen’.
Meer informatie over het event vindt u hier.
relevante netspar papers bij pensioenthemas in het regeerakkoord
Netspar stelt zich ten doel de mogelijkheden voor een goede oudedagsvoorziening – nu en in de toekomst – in kaart te brengen en bij te dragen aan een goed geïnformeerd pensioendebat. Hierbij brengen we een selectie van relevante en actuele publicaties om inzicht en verdieping te bieden op de plannen voor pensioenhervorming die in het regeerakkoord staan, dat op dinsdag 10 oktober 2017 gepresenteerd werd. Voor een overzichtelijke weergave, hanteren we een indeling gebaseerd op het regeerakkoord.

- Toereikend pensioen voor alle werkenden
- Afschaffen van de doorsneesystematiek
- Nieuw pensioencontract
- Keuzevrijheid
- AOW-leeftijd
Snel informatie?
Ook tijdens een aantal evenementen van Netspar zijn de actuele thema’s in het huidige pensioendebat uitgebreid aan de orde geweest. Check de presentaties (onder programma) van:
- Pensioen ‘Kiezen of delen’ (1 december 2016)
- Pensioenvraagstukken in de kabinetsformatie (27 januari 2017)
- Verkiezingsdebat ‘Inkomen voor nu en later’ (7 maart 2017)
- Verhoging AOW leeftijd: langer doorwerken voor iedereen? (20 november 2017)
- Zicht op ZZP pensioen, Marike Knoef, Jim Been, Kees Goudswaard e.a., november 2017
- Toereikendheid van pensioenopbouw na de crisis en pensioenhervormingen, Marike Knoef, Jason Ruggenaath, Jim Been, Kees Goudswaard, Koen Caminada, februari 2017.
- Veel variatie in de pensioenopbouw van Nederlandse huishoudens. Jim Been, Kees Caminada, Kees Goudswaard, Marike Knoef, Netspar Brief 2, mei 2015.
- Nederlandse pensioenopbouw in internationaal perspectief. Jim Been, Kees Goudswaard, Koen Caminada, Marike Knoef, Design Paper 41 – september 2015
- Entrepreneurs without wealth? An overview of their portfolio using different data sources for the Netherlands. Mauro Mastrogiacomo, Rik Dilling, Yue Li, Design Paper 37 – maart 2015
- De kloof overbruggen tussen werkeloosheid en pensioen. Van-werk-naar-werk voor oudere boventallige werknemers in Zweden en Nederland. Irmgard Borghouts, Opinion Paper 62 – april 2015
- Wat is een adequaat pensioen? Kees Goudswaard, Verkorte tekst Bismarck-lezing. Amsterdam: Stichting NIMF, 2015
- Pensioenen en inkomensongelijkheid onder ouderen in Europa. Jim Been, Kees Goudswaard, Koen Caminada, Marike Knoef, Design paper 58, mei 2016
- Save more or retire later? Retirement planning heterogeneity and perceptions of savings adequacy and income constraints. Bas Donkers, Benedict Dellaert, Ron van Schie, Design paper 60, juni 2016
- De pensioenpuzzel van zelfstandigen: Zelfstandigen maken pensioenambities niet waar. Mauro Mastrogiacomo, Netspar Brief 7, november 2016.
Video’s
- Overgangseffecten bij afschaffing doorsneesystematiek, een gezamenlijk paper van Netspar en het CPB. Casper van Ewijk, Marcel Lever, Bas Werker, juni 2017.
- Afschaffing doorsneesystematiek: Verkenning van varianten. Jan Bonenkamp, Marcel Lever, Design Paper 40 – september 2015
- Arbeidsmarkteffecten van de doorsneesystematiek. Ed Westerhout, Economisch Statistische Berichten, 100(4722), 674-677, november 2015
- Beëindiging van de doorsneesystematiek. Juridisch navigeren naar alternatieven. Dick Boeijen, Mark Heemskerk, René Maatman, Design Paper 35 – januari 2015
- Achtergronddocument ‘Effecten afschaffing doorsneesystematiek: een ALM-analyse’ (2017) waarin berekeningen worden toegelicht, Lever, M., Muns, S., juni 2017
- Doorsneeprobleem en heterogene fondsen: een analytische benadering, Achtergronddocument bij: Heterogeniteit in doorsneeproblematiek, Ewijk, C. van, juni 2017
- Transitielast en premievrijval bij introductie degressieve opbouw, Universiteit van Tilburg. Bekijk ook de Excel sheet voor berekeningen (achtergronddocument), Werker, B.J.M., juni 2017
- Economische factoren voor afschaffing doorsneesystematiek, Universiteit van Amsterdam Chen, D.H.J. en S.J.G. van Wijnbergen, juni 2017
Video’s
-
- Draagvlak voor herziening van het Pensioenstelsel (projectgroep legitimiteit). Projectgroep Legitimiteit: Bart Boon, Bart Oldenkamp, Emmie Lewin, Hans van der Meer, Lans Bovenberg, Lennart Janssens, Leonne Jansen, Romke van der Veen, Thomas van Galen, Occasional Paper, juli 2017
- Welke vaste dalingen en welk beleggingsbeleid passen bij gewenste uitkeringsprofielen in verbeterde premieregelingen? Johan Bonenkamp, Theo Nijman, e.a., Design Paper 86, september 2017
- Internationale vergelijking van kapitaalgedekte pensioenstelsels. Keuzevrijheid kan ruimer, risicodeling internationaal verschillend. Eduard Ponds, Manuel García Huitrón, Marcel Lever, Ryanne Cox, Netspar Brief 3, juni 2015.
- De meerwaarde van risicodeling met toekomstige generaties nader bezien. Agnes Joseph, Bas Werker, Dick Boeijen, Eduard Ponds, Jan Bonenkamp, Jurre de Haan, Lans Bovenberg, Loes Frehen, Marcel Lever, Miriam Loois, Theo Nijman, Thomas Michielsen, occasional-juli 2016.
- Lessons from the Swedish occupational pension system. Lans Bovenberg, Ryanne Cox, Stefan Lundbergh, Design Paper 45 – november 2015
- Risicodeling ontkomt in toekomst niet aan afruilen. Marcel Lever, Pensioen, bestuur en management, 2015(2), 33-35, maart 2015
- Wat vinden en verwachten Nederlanders van het pensioen? Arthur van Soest, Design Paper 51 – februari 2016
- Heldere en harde pensioenrechten onder een PPR. Bas Werker, Mark Heemskerk, René Maatman, Design Paper 46- januari 2016
- De fiscaliteit en pensioen: Naar een nieuw fiscaal pensioenkader? Bastiaan Starink, Gerry Dietvorst, Michael Visser, Occasional -02/2016
- Herverdelingseffecten van verschillende projectierentes in verbeterde premieregelingen. Bas Werker, Johan Bonekamp, Lans Bovenberg, Theo Nijman, occasional – 13 2016.
- Van uitkeringsovereenkomst naar PPR Bas Werker, Kees Kamminga, Mark Heemskerk, René Maatman, Design paper 76 – mei 2017
- Keuzevrijheid: ons brein wil niet kiezen, maar wel gekozen hebben. Joyce Vonken, Design Paper 95 – januari 2018
- Life events and participant engagement in pension plans. Elisabeth Bruggen, Thomas Post, Design Paper 93 – November 2017
- Keuzearchitectuur in de pensioensector. Elisabeth Bruggen, Thomas Post, Design Paper 88 – oktober 2017
- De psychologie van pensioenkeuzes. Henriette Prast, Netspar Brief 10 – juni 2017
- De dubbelhartige pensioendeelnemer. Over vertrouwen, keuzevrijheid en keuzes in pensioenopbouw. Harry van Dalen, Kène Henkens, NEA Paper 58 – januari 2015
- De routekaart naar een meer integrale benadering van wonen, zorg en pensioen. Bart Boon, Casper van Ewijk, Eugene Rebers, Frits Bart, Lans Bovenberg, Michael Visser, Niels Kortleve, Occasional-01 / 2016
- Keuzevrijheid in pensioen. Harry van Dalen Kène Henkens, Netspar Brief 5, maart 2016.
- De waarde van maatwerk in pensioenen. Casper van Ewijk, Chantal Hoet, Roel Mehlkopf, Sara van den Bleeken, Netspar Brief 8, januari 2017.
- Is maatwerk wenselijk bij de verhoging van de pensioenleeftijd? De mening van de Nederlandse bevolking. Arthur van Soest, Mauro Mastrogiacomo, Niels Vermeer, Opinion Paper 63 – juni 2015
- Keuzevrijheid in de uittreedleeftijd. Arthur van Soest, Design Paper 39 – september 2015
- Een consumentenperspectief op pensioenkeuzes. Maarten van Rooij, Economisch Statistische Berichten, 100 (4703S), 70-74, februari 2015
- Pensioen op maat binnen een risicodelend collectief. Benedict Dellaert, Eduard Ponds, Economisch Statistische Berichten, 100(4703s), 17-23, februari 2015
- Zorgplicht voor pensioenproducten. Arjanneke Sandtke, Arthur van Soest Bas Werker, Benedict Dellaert Marc Turlings, Mike Rijff Oskar Poiesz, Sacha van Hoogdalem Sandra Schellekens, Stefan Lundbergh, Yvonne van Straalen, Occasional – 01 / 2015
- Pension risk preferences: A personalized elicitation method and its impact on asset allocation. Benedict Dellaert, Fieke van der Lecq, Gosse Alserda, Laurens Swinkels, Design paper 62, juli 2016
- Segmentation of pension plan participants. Identifying dimensions of heterogeneity. Chantal Hoet Elisabeth Brüggen Thomas Post Wiebke Eberhardt, Design Paper 47 – januari 2016
- Participation and choice in funded pension plans: Guidance for the Netherlands from worldwide diversity. Eduard Ponds, Manuel García Huitrón, Design paper 55, mei 2016
Video
5.AOW-leeftijd
- Langer doorwerken, keuzes voor nu en later. Daniel van Vuuren, Jonneke Bolhaar, Rik Dillingh, Netspar Brief 12 – 2017
- Parttime pensioneren en de arbeidsparticipatie. Raymond Montizaan – Design Paper 94
- Werken met een AOW. Omvang, beweegreden en en risico’s van verdringing, Ineke Bijlsma, Didier Fouarge, Raymond Montizaan, Opinion Paper 69 – februari 2017
- Waarom een flexibele AOW wel een goed idee is, Jan Bonenkamp, Lex Meijdam, Yvonne Adema, Me Judice, 20 March 2015
- De toekomstige inkomenspositie van AOW’ers: drie scenario’s voor 2025, Daniel van Vuuren, Jim Been, Marike Knoef, Mathijn Wilkens Miriam Gielen, CPB Achtergronddocument, 13 september 2013
- Herverdeling door pensioenregelingen: Een integrale analyse van de AOW en de aanvullende pensioenen, Harry ter Rele, Jan Bonenkamp, TPEdigitaal, 7(1), 51-65, 2013