Wat te doen met mijn pensioen? Een hardop‐werkonderzoek naar de waarde van Value Clarification Methods bij het maken van pensioenkeuzes

Pensioendeelnemers komen bij het naderen van hun pensioen voor complexe keuzes te staan. De laatste tijd is er in onderzoek meer aandacht voor hoe pensioendeelnemers hierin ondersteund kunnen worden. Binnen het medisch domein wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van keuzehulpen om patiënten te ondersteunen in het medische keuzeproces. De keuzehulpen worden vaak gecombineerd met zogenoemde Value Clarification Methods (hierna VCMs), die er op gericht zijn om mensen na te laten denken over hun eigen waarden en voorkeuren. Er zijn verschillende type VCMs. Zo bestaat er een onderscheid tussen interactieve VCMs (met een terugkoppeling) en impliciete VCMs (zonder terugkoppeling). Onderzoek wijst uit dat VCMs helpend zijn voor patiënten in het medisch beslissingsproces. Aangezien pensioenkeuzes op een aantal vlakken vergelijkbaar zijn met medische keuzes, kijk ik in dit onderzoek hoe respondenten VCMs ervaren bij het maken van pensioenkeuzes.
In dit onderzoek is gebruik gemaakt van de hardop-werkmethode: vijftien vijftigplussers hebben een impliciete VCM (een questionnaire) ingevuld en vervolgens in een interview hun ervaringen gedeeld. Tot slot hebben de respondenten hun mening gegeven over een illustratie van een interactieve VCM, namelijk een VCM met schuifbalken.
Uit de interviews blijkt dat de respondenten de questionnaire vooral als startpunt zien om na te denkenover hun pensioen. Het activeert hen om na te denken over hun behoeften en voorkeuren. De questionnaire biedt daarentegen niet voldoende ondersteuning om daadwerkelijk een pensioenkeuze te maken. De respondenten hebben tot slot hoge verwachtingen van de interactieve VCM na het zien van de illustratie. Sterker nog, ze verwachten dat dit hen meer ondersteuning kan bieden dan de questionnaire. De respondenten vinden het prettig dat er bij de VCM met schuifbalken een terugkoppeling aanwezig is. Vervolgonderzoek is nodig om de werking van  interactieve VCMs verder uit te diepen.