Pensioen, keuze en de rol van de pensioenprofessional

Dit stuk vat de resultaten samen van een aantal recente onderzoeken naar de mogelijke rol van de professional in het ondersteunen van deelnemers bij de omgang met keuzeopties in pensioenen. Neuromarketing onderzoek (hersenscans) bevestigt dat deelnemers tweeslachtig zijn ten aanzien van keuzevrijheid in pensioenen. Op het moment dat gekozen moet worden geeft de deelnemer de voorkeur aan automatische invulling boven het zelf maken van keuze, maar achteraf waardeert men de uitkomst van de zelfgemaakte keuze juist boven die van de opgelegde invulling. De vraag ligt daarom voor hoe en in hoeverre pensioenprofessionals individuen kunnen ondersteunen bij het maken van keuze. Om een antwoord te geven op deze vraag is een tweetal experimenten onder ABP deelnemers uitgevoerd rond de (vooralsnog hypothetische) keuzeoptie om een deel van het opgebouwd pensioen bij pensionering als eenmalig bedrag (“lumpsum”) uit te laten keren. Met de twee experimenten zijn drie vormen van actieve interventie door de pensioenprofessie geëvalueerd, te weten via (1) standaardopties (“defaults”), (2) taalgebruik (“framing”), en (3) informatie over mensen in een vergelijkbare situatie (“peer-informatie”, “social proof”). De experimenten bevestigen dat individuen voorspelbaar beïnvloedbaar zijn in pensioenkeuzes, geheel in lijn met de inzichten van de gedragseconomie. Dit biedt perspectief om deze inzichten door professionals te laten gebruiken bij het ondersteunen van individuen bij het maken van keuzes.