Keuze genoeg – Een onderzoek naar de invloed van pensioeninformatie en financiële geletterdheid op besluitvorming

Pensioeninformatie is voor iedere Nederlander in een bepaald stadium van het leven relevant. Iedereen gaat immers uiteindelijk met pensioen. Toch is er nog veel  onbekend over hoe we die pensioeninformatie zo optimaal mogelijk kunnen aanbieden. Het doel van het onderzoek is daar meer inzicht in te krijgen. Eén van de manieren om pensioeninformatie weer te geven is in de vorm van testimonials. Dit onderzoek probeert antwoord te geven op de vraag: Hoe beïnvloeden testimonials de
besluitvorming bij het maken van pensioenkeuzes? Ook beantwoord ik deelvragen over de mogelijke relatie met financiële geletterdheid en over bias door testimonials.
Deze onderzoeksvraag en deelvragen worden beantwoord door een experiment uit te voeren waarin respondenten een verschillende soort (pensioen)informatie te zien krijgen. Er hebben 95 respondenten deelgenomen aan dit onderzoek. Zij kregen een tekst te zien over het wijzigen van de pensioendatum, ofwel in de vorm van (1) een feitelijke tekst of (2) een feitelijke tekst met een testimonial. Deze teksten zijn gebaseerd op websiteteksten van pensioenfondsen en -verzekeraars, die op dit moment vooral feitelijk van aard zijn. Waar deze teksten vooral de feiten presenteren, zijn testimonials verhalende voorbeelden van ervaringen van anderen relevant voor de beslissing (Bekker et al., 2013). Op basis van de pensioeninformatie beantwoordden respondenten vragen over de besluitvorming. Ook zijn hun financiële kennis en vaardigheden bevraagd en beantwoordden ze vragen over hun demografische gegevens.
Uit de resultaten blijkt dat testimonials ten opzichte van feitelijke informatie geen toegevoegde waarde hebben voor de besluitvorming van pensioendeelnemers. Dat geldt voor financieel laag-, gemiddelden hooggeletterden. Pensioendeelnemers beoordelen de besluitvorming gemiddeld als vrij negatief tot neutraal. Een mogelijke verklaring hiervoor is de relatief lage voorkennis van pensioendeelnemers over het onderwerp van dit onderzoek. De inhoud van testimonials blijkt de besluitvorming wel te beïnvloeden: pensioendeelnemers beoordelen de besluitvorming positiever wanneer ze testimonials zien waarin alle keuzemogelijkheden uitgelicht worden, dan wanneer ze één testimonial zien waarin één keuzemogelijkheid uitgelicht wordt. Dit onderzoek biedt handvatten om pensioencommunicatie te verbeteren, maar levert ook  suggesties voor vervolgonderzoek op.