Hoe gevoelig is de uittredeleeftijd voor veranderingen in het pensioenstelsel?
Dit paper gaat in op de mate waarin de pensioenleeftijd van werkenden gevoelig is voor veranderingen in de pensioenrechten. Uit onze review van de literatuur blijkt dat prikkels om langer door te werken inderdaad leiden tot uitstel van de pensioneringsleeftijd. Studies naar het feitelijke uittredegedrag, simulatiestudies en stated preferences experimenten laten echter een wisselend beeld zien van de omvang van deze effecten. Volgens eerdere bevindingen in de literatuur laten wij zien dat het effect van prikkels met een prijseffect sterker is dan dat van prikkels met een inkomenseffect. Met name mannen zijn ongevoelig voor prikkels met een inkomenseffect. Vrouwen zijn daar echter wel gevoelig voor. Daardoor zal de verhoging van de AOW-leeftijd mogelijk voor vrouwen wel, maar voor mannen niet leiden tot pensioenuitstel.
Wij laten verder zien dat meer flexibiliteit in het pensioenstelsel, zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid om met deeltijdpensioen te gaan, er toe kan bijdragen dat mensen later uittreden. Deeltijdpensioen brengt overigens geen netto verhoging van het arbeidsaanbod van ouderen met zich mee, omdat werknemers in de jaren voorafgaand aan hun pensionering minder uren werken.
