Minister of social affairs: “the time of sellotape and plasters has passed”.
Employer organizations and trade unions have to reach an agreement in the beginning of next year with the government on a reform of the pension system. This wish was expressed by Minister of Social Affairs Wouter Koolmees during a pension conference that Netspar organized with the Dutch Pension Federation and the Dutch Association of Insurers. The minister wants the pension system to be fundamentally strengthened and renewed. Koolmees says he is looking forward to the final pension advice from the SER. He attaches great value to this because of the social support. ‘We have to do it together’. More information about the event can be found here.
Netspar relevant papers on pension issues at election time
One of Netspar’s objectives is to systematically explore and describe the options for providing people with sound retirement provisions – now and in the future – and to contribute to a well-informed pension debate. In the run-up to parliament elections we have collected a selection of the most relevant recent publications to provide insight and depth to the four principle directions outlined by the SZW in the ongoing pension debate.

- Adequate pension for all workers
- Elimination of the system of uniform contributions
- New pension agreement
- Freedom of choice and customization
Find information fast
The election debate ‘Income for Now and for Later’ will be held on March 7, 2017, with Netspar as one of the knowledge partners. Seven politicians will debate about the job market and pensions. You can find more information and register via this link.
The themes of today’s pension debate have also been covered in depth at several previous (Dutch) Netspar events. Check out the presentations (under program) by:
- Pensioen ‘Kiezen of delen’ (December 1, 2016)
- Pensioenvraagstukken in de kabinetsformatie (January 27, 2017)
- Zicht op ZZP pensioen, Marike Knoef, Jim Been, Kees Goudswaard e.a., Design Paper 91 – November 2017
- Veel variatie in de pensioenopbouw van Nederlandse huishoudens. Jim Been, Kees Caminada, Kees Goudswaard, Marike Knoef, Netspar Brief 2
- Nederlandse pensioenopbouw in internationaal perspectief. Jim Been, Kees Goudswaard, Koen Caminada, Marike Knoef, Design Paper 41 – September 2015
- Entrepreneurs without wealth? An overview of their portfolio using different data sources for the Netherlands. Mauro Mastrogiacomo, Rik Dilling, Yue Li, Design Paper 37 – March 2015
- De kloof overbruggen tussen werkeloosheid en pensioen. Van-werk-naar-werk voor oudere boventallige werknemers in Zweden en Nederland. Irmgard Borghouts, Opinion Paper 62 – April 2015
- Wat is een adequaat pensioen? Kees Goudswaard, Verkorte tekst Bismarck-lezing. Amsterdam: Stichting NIMF, 2015
- Pensioenen en inkomensongelijkheid onder ouderen in Europa. Jim Been, Kees Goudswaard, Koen Caminada, Marike Knoef, Design paper 58, May 2016
- Save more or retire later? Retirement planning heterogeneity and perceptions of savings adequacy and income constraints. Bas Donkers, Benedict Dellaert, Ron van Schie, Design paper 60, June 2016
- De pensioenpuzzel van zelfstandigen: Zelfstandigen maken pensioenambities niet waar. Mauro Mastrogiacomo, Netspar Brief 7
Videos
- Afschaffing doorsneesystematiek: Verkenning van varianten. Jan Bonenkamp, Marcel Lever, Design Paper 40 – September 2015
- Arbeidsmarkteffecten van de doorsneesystematiek. Ed Westerhout, Economisch Statistische Berichten, 100(4722), 674-677, November 2015
- Beëindiging van de doorsneesystematiek. Juridisch navigeren naar alternatieven. Dick Boeijen, Mark Heemskerk, René Maatmanm, Design Paper 35 – January 2015
- Background document ‘effecten afschaffing doorsneesystematiek, een ALM-analyse‘ (2017) in which calculations are explained, Lever, M., Muns, S.
- Doorsneeprobleem en heterogene fondsen: een analytische benadering, Background document for: ‘Heterogeniteit in doorsneeproblematiek’, Ewijk, C. van, 2017
- Transitielast en premievrijval bij introductie degressieve opbouw, Universiteit van Tilburg. There is also an Excel sheet (background document) available., Werker, B.J.M., 2017
- Economische factoren voor afschaffing doorsneesystematiek, Universiteit van Amsterdam (soon available on our website), Chen, D.H.J. en S.J.G. van Wijnbergen, 2017
Video
- Draagvlak voor herziening van het Pensioenstelsel (projectgroep legitimiteit). Projectgroep Legitimiteit: Bart Boon, Bart Oldenkamp, Emmie Lewin, Hans van der Meer, Lans Bovenberg, Lennart Janssens, Leonne Jansen, Romke van der Veen, Thomas van Galen, Occasional Paper, July 2017
- Welke vaste dalingen en welk beleggingsbeleid passen bij gewenste uitkeringsprofielen in verbeterde premieregelingen? Johan Bonenkamp, Theo Nijman, e.a., Design Paper 86, September 2017
- Internationale vergelijking van kapitaalgedekte pensioenstelsels. Keuzevrijheid kan ruimer, risicodeling internationaal verschillend. Eduard Ponds, Manuel García Huitrón, Marcel Lever, Ryanne Cox, Netspar Brief 3
- De meerwaarde van risicodeling met toekomstige generaties nader bezien. Agnes Joseph, Bas Werker, Dick Boeijen, Eduard Ponds, Jan Bonenkamp, Jurre de Haan, Lans Bovenberg, Loes Frehen, Marcel Lever, Miriam Loois, Theo Nijman, Thomas Michielsen, occasional-07/2016
- Lessons from the Swedish occupational pension system. Lans Bovenberg, Ryanne Cox, Stefan Lundbergh, Design Paper 45 – November 2015
- Risicodeling ontkomt in toekomst niet aan afruilen. Marcel Lever, Pensioen, bestuur en management, 2015(2), 33-35, March 2015
- Wat vinden en verwachten Nederlanders van het pensioen? Arthur van Soest, Design Paper 51 – February 2016
- Heldere en harde pensioenrechten onder een PPR. Bas Werker, Mark Heemskerk, René Maatman, Design Paper 46- January 2016
- De fiscaliteit en pensioen: Naar een nieuw fiscaal pensioenkader? Bastiaan Starink, Gerry Dietvorst, Michael Visser, Occasional -02/2016
- Herverdelingseffecten van verschillende projectierentes in verbeterde premieregelingen. Bas Werker, Johan Bonekamp, Lans Bovenberg, Theo Nijman, occasional-13/2016
- Van uitkeringsovereenkomst naar PPR. Bas Werker, Kees Kamminga, Mark Heemskerk, René Maatman, Design Paper 76 – May 2017
- Keuzevrijheid: ons brein wil niet kiezen, maar wel gekozen hebben. Joyce Vonken, Design Paper 95 – January 2018
- Life events and participant engagement in pension plans. Elisabeth Bruggen, Thomas Post, Design Paper 93 – November 2017
- Keuzearchitectuur in de pensioensector. Elisabeth Bruggen, Thomas Post, Design Paper 88 – October 2017
- De psychologie van pensioenkeuzes. Henriette Prast, Netspar Brief 10 – June 2017
- De dubbelhartige pensioendeelnemer. Over vertrouwen, keuzevrijheid en keuzes in pensioenopbouw. Harry van Dalen, Kène Henkens, NEA Paper 58 – January 2015
- De routekaart naar een meer integrale benadering van wonen, zorg en pensioen. Bart Boon, Casper van Ewijk, Eugene Rebers, Frits Bart, Lans Bovenberg, Michael Visser, Niels Kortleve, Occasional-01 / 2016
- Keuzevrijheid in pensioen. Harry van Dalen Kène Henkens, Netspar Brief 5
- De waarde van maatwerk in pensioenen. Casper van Ewijk, Chantal Hoet, Roel Mehlkopf, Sara van den Bleeken, Netspar Brief 8
- Is maatwerk wenselijk bij de verhoging van de pensioenleeftijd? De mening van de Nederlandse bevolking. Arthur van Soest, Mauro Mastrogiacomo, Niels Vermeer, Opinion Paper 63 – June 2015
- Keuzevrijheid in de uittreedleeftijd. Arthur van Soest, Design Paper 39 – September 2015
- Een consumentenperspectief op pensioenkeuzes. Maarten van Rooij, Economisch Statistische Berichten, 100 (4703S), 70-74, February 2015
- Pensioen op maat binnen een risicodelend collectief. Benedict Dellaert, Eduard Ponds, Economisch Statistische Berichten, 100(4703s), 17-23, February 2015
- Zorgplicht voor pensioenproducten. Arjanneke Sandtke, Arthur van Soest Bas Werker, Benedict Dellaert Marc Turlings, Mike Rijff Oskar Poiesz, Sacha van Hoogdalem Sandra Schellekens, Stefan Lundbergh, Yvonne van Straalen, Occasional – 01 / 2015
- Pension risk preferences: A personalized elicitation method and its impact on asset allocation. Benedict Dellaert, Fieke van der Lecq, Gosse Alserda, Laurens Swinkels, Design paper 62, July 2016
- Segmentation of pension plan participants. Identifying dimensions of heterogeneity. Chantal Hoet Elisabeth Brüggen Thomas Post Wiebke Eberhardt, Design Paper 47 – January 2016
- Participation and choice in funded pension plans: Guidance for the Netherlands from worldwide diversity. Eduard Ponds, Manuel García Huitrón, Design paper 55, May 2016
Video
5. retirement age
- Langer doorwerken, keuzes voor nu en later. Daniel van Vuuren, Jonneke Bolhaar, Rik Dillingh, Netspar Brief 12 – 2017
- Parttime pensioneren en de arbeidsparticipatie. Raymond Montizaan – Design Paper 94
- Werken met een AOW. Omvang, beweegreden en en risico’s van verdringing, Ineke Bijlsma, Didier Fouarge, Raymond Montizaan, Opinion Paper 69 – February 2017
- Waarom een flexibele AOW wel een goed idee is, Jan Bonenkamp, Lex Meijdam, Yvonne Adema, Me Judice, 20 March 2015
- De toekomstige inkomenspositie van AOW’ers: drie scenario’s voor 2025, Daniel van Vuuren, Jim Been, Marike Knoef, Mathijn Wilkens Miriam Gielen, CPB Achtergronddocument, September, 13 2013
- Herverdeling door pensioenregelingen: Een integrale analyse van de AOW en de aanvullende pensioenen, Harry ter Rele, Jan Bonenkamp, TPEdigitaal, 7(1), 51-65, 2013